Het was wikken en wegen in het streven naar een motie voor een raadsbreed document met een gezamenlijke boodschap voor de provincie en voor de minister. En wij zijn ver gekomen.

Voordat ik kom tot de inhoudelijke verklaring, wil ik graag BGL en in het  bijzonder André Bus oprecht bedanken voor alle pogingen, voor alle tijd en aandacht die hij eraan heeft besteed en voor alle energie die dat heeft gekost. Dankjewel André voor deze poging!

Helaas kwamen wij niet ver genoeg en daarom stemt GroenLinks tegen de motie. En dat is natuurlijk niet geheel onverwachts.

Over veel dingen zijn wij het eens. Dat er iets moet gebeuren om natuur, milieu en klimaat te beschermen, moeten wij o.a. de stikstofuitstoot verminderen. Niet omdat wij het leuk vinden en ook niet om boeren te pesten. Nee, het is domweg nodig en tevens wetgeving.

Wij zijn het er ook over eens dat wij alle mensen in de agrarische sector moeten helpen – op diverse manieren – om te kunnen veranderen. Of het nu gaat om de overstap naar biologische bedrijven, om het veranderen van inkomstenbron, of om de vraag naar psychologische[YV1]  ondersteuning in dit verandertraject.
De jarenlange onzekerheid maakt namelijk slachtoffers. De eerdere kabinetten hebben samen met de multinationals en banken op het verkeerde paard gewed, op innovatie, en geïnvesteerd in groter, meer en sneller. Hier heeft de rechter uitspraken over gedaan. Dit moet stoppen. Dit moet anders. En het kan anders.

Boeren zijn al jarenlang bezig om uit te zoeken wat nou zou kunnen helpen om het evenwicht weer terug te vinden. Steeds meer boeren stappen over naar een bewustere omgang met dier, natuur en het grotere geheel. Die beweging is er en hier liggen de kansen.

Wij weten ook dat de beloftes van innovaties niet worden waargemaakt. En dat die alleen betekenen dat er weer miljoenen aan investeringen moeten worden gedaan en de uitkomsten in het verleden altijd tegen vielen. Anders zou het niet zo zijn dat 45% van onze stikstofuitstoot nu nog van deze sector komt.

Boeren kunnen veel aan, dat hebben zij de afgelopen jaren bewezen. Boeren krijgen ook veel subsidie – van Europa, van Nederland. Belastinggeld dat wordt gebruikt voor het verhogen van schulden, voor het vergroten van stallen en voor het instant houden van een niet werkend systeem.

Deze geldstroom hoeft niet te stoppen. Wat wel moet veranderen is het kader voor deze subsidies. Zodat dit geld, een bijdrage van Europa en elke belastingbetalende inwoner van Nederland en dus ook van Steenwijkerland, wordt ingezet voor daadwerkelijke verandering en voor daadwerkelijke vermindering van stikstofuitstoot, dierenleed en de extreem hoge export. En dat dit alles ook resulteert in een eerlijke prijs voor voedsel en een gezonde kringloop.

Wij zijn het eens dat het tijdpad pittig is. Dit zien een aantal partijen niet zitten. Het is te snel, te veel verandering of niet haalbaar, wordt er gezegd. En misschien is het wel zo, misschien hebben deze partijen gelijk.

Alleen denk ik dat wij geen tijd meer hebben.
De tijd die wij hadden, hebben wij niet goed benut.
Daarom moet het roer om.
Wij zullen alles op alles moeten zetten om het te halen.
 

Deze verandering is groter dan alleen stikstof. Deze verandering is misschien het kantelpunt om definitief stappen te maken en de Club van Rome en alle daaropvolgende klimaatrapporten serieus te nemen.

Dit is onderdeel van het grotere geheel en wij zullen ervoor moeten gaan. Niet in paniek, niet vanuit frustratie of woede, maar vanuit de wil om onze planeet aan volgende generaties over te dragen met het gevoel dat wij nog net op tijd hebben beseft dat het anders moest.

Dit is een moment om trots en hoopvol te zijn. Want dat het anders kan, weten wij. Dat het systeem niet deugt, weten wij. En we weten dat als je aan een verandering begint, het misschien wel chaos lijkt, maar als je het doel niet uit ogen verliest, je het wel kan halen. Of in ieder geval oprecht kan zeggen dat je je best hebt gedaan. Dat je in de spiegel kan blijven kijken en in de ogen van je kinderen en kleinkinderen.

En precies daarom wijst GroenLinks de startnotitie van het kabinet niet af. Sterker nog: wij vinden het een goed document met ruimte voor invulling, met de aankondiging dat andere sectoren ook een startnotitie kunnen verwachten, met heldere doelen, met een duidelijke richting. Wij zijn blij dat minister Van der Wal deze stap heeft aangedurfd en dat de Tweede Kamer haar daarin steunt.

Maar terug naar Steenwijkerland. De komende tijd gaat er veel gebeuren. En het belang van samenwerking, respect en het gebruiken van kansen is groot. Laten wij niet te lang blijven hangen in frustratie, woede en verwijten naar eerdere en huidige kabinetten of personen; dat kost te veel tijd. Deze opdracht is groot en nieuw. Wij hebben dit nog niet eerder gedaan, maar ik vertrouw erop dat wij het kunnen.

Stemverklaring
Groen Links-raadslid Stephanie Geurtz
Gemeenteraadsvergadering Steenwijkerland dinsdag 5 juli 2022